· Toạ lạc: 161/35/20 Lạc Long Quân, P.3, Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh
· Năm xây dựng: Năm Mậu Ngọ (1798)
· Người xây dựng: Thiền sư Tổ Tông – Viên Quang (đời thứ 36, trụ trì: 1774 – 1827)
· Phong tặng: Di tích lịch sử - văn hoá cấp quốc gia
Năm
1798, khi trùng tu chùa Giác Lâm, nơi đây là bến Hố Đất được chọn làm nơi chứa
gỗ. Gỗ xây dựng chùa được chở từ rừng về bằng đường sông, theo rạch Hố Đất
(tức rạch Tân Hoà) vào rạch Ông Bường, rồi đỗ ở bến mà sau này là vị trí của
chùa Giác Viên ngày nay.
Sau khi cưa xẻ, những cây ván được đưa về chùa
Giác Lâm (cách đó khoảng 2 km) bằng xe trâu. Công trình đại trùng tu đó kéo dài
khoảng 6 năm mới xong (1798-1804). Trong khoảng thời gian đó, một ông hương
đăng già (lo việc nhang đèn trong chùa, không rõ họ tên) được cử đến trông coi
việc cưa xẻ và giữ gìn cây gỗ. Đến đây, ông dựng một cốc nhỏ (bên trong có thờ
Bồ-tát Quán Thế Âm) vừa làm nơi tu, vừa để lo cho công việc. Đến khi chùa Giác
Lâm được trùng tu xong, Thiền sư Tổ Tông - Viên Quang cho sửa am thành chùa,
đặt tên là Viện Quan Âm.
Chùa được trùng tu lớn vào các năm 1899 – 1902 dưới thời
Hoà thượng Như Nhu trụ trì và vào các năm 1908 – 1910 dưới thời Hòa thượng
Như Phòng trụ trì.
Kiến trúc chùa Giác Viên gồm hai nếp nhà tứ trụ ghép liền
nhau. Nếp nhà trước làm chánh điện, thờ chư tổ; nếp nhà sau làm giảng đường,
phòng khách. Hai bên hông có hai dãy Đông lang và Tây lang nối vào nhà chính.
Điện Phật được bài trí tôn nghiêm. Chùa có 153 pho tượng
và 57 bao lam, được tạo tác và chạm khắc vào hai lần đại trùng tu ngôi chùa.
Hầu hết các cổ vật này được chạm khắc vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Nét đặc
biệt trong kiến trúc chùa Giác Viên là bộ sườn gỗ chạm trổ tinh vi, tiêu biểu
cho kiến trúc cổ truyền tại miền Nam Việt Nam.
Các pho tượng Tổ thờ ở nhà Tổ được xem là tượng chân dung
sớm ở Nam Bộ. Chánh điện thờ đến 120 pho tượng, đáng chú ý có các tượng và bộ
tượng: A-di-đà, Bồ-tát Di Lặc, Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Thập Điện Diêm Vương
(10 tượng), Thập bát La-hán (18 tượng). Ngoài ra, ở bàn thờ Tổ, có ba tượng
chân dung của ba vị trụ trì là: Tiên Giác - Hải Tịnh, Như Nhu - Chân
Không và Như Phòng - Hoằng Nghĩa.
Các bao lam ở chùa đều có giá trị nghệ thuật cao như
ba bao lam chạm lộng cả hai mặt ở nhà Tổ. Nhiều đề tài dân gian được thể hiện
trên bao lam như: Tô Vũ chăn dê, Ngư tiều canh độc… đặc biệt là bao lam Bá Điểu
và bao lam Thập bát La-hán thượng kỳ thú. Ở bao lam Bá Điểu, với chiều dài 3m,
chiều rộng 2,2m, người xem như thấy cả thế giới loài chim đang sinh hoạt ở quanh
mình, từ chim công, phụng, trĩ đến chim sẻ, chim bói cá, chào mào, hoạ mi, le
le…
Chùa còn có bộ Sám bài bằng gỗ chạm nổi Ngũ Hiền (tượng
Phật và bốn vị Bồ-tát Quan Âm, Thế Chí, Văn Thù, Phổ Hiền) đặc sắc; tấm bình
phong đặt ở bàn thờ Tổ, Đề Thính được khắc chìm, nét chạm điêu luyện, sắc sảo;
tượng Giám Trai bằng gốm, cao 105cm, đặt tại Đông lang do Nam Hưng Xương tạo
vào năm 1880.
Ngoài
số cổ vật ấy, chùa còn lưu giữ một chiếc giá võng của Triều đình nhà Nguyễn
tặng Hoà thượng Tiên Giác - Hải Tịnh và một gốc mai cổ thụ. Theo Gia Định xưa, gốc mai này “nguyên lấy giống cây mai của ông Mạc Cửu đem
từ Trung Quốc sang Việt Nam”.
Chùa
được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử - văn hoá cấp
quốc gia theo Quyết định số 43 – VH/QĐ ngày 7 tháng 1 năm 1993./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét